Đất đai- Hộ gia đình ông A năm 1989 được UBND huyện cấp đất ở, diện tích là 200m2 sát đường quốc lộ. Việc giao đất tại thực địa do UBND cấp xã thực hiện, nhưng không có giấy tờ thể hiện mốc giới cách mép đường là bao nhiêu. Hiện nay, đo tới sát mép đường vẫ là 200m2. Năm 2008, UBND huyện thu hồi 30m2 để mở rộng đường nhưng không bồi thường, không có quyết định thu hồi đất vì cho rằng phần đất bị thu hồi nằm trong hành lang an toàn giao thông. Hộ gia đình ông A không đồng ý và không thực hiện yêu cầu trả đất cho hội đồng GPMB. UBND huyện đã tổ chức cưỡng chế ( không có quyết định cưỡng chế).

MỤC LỤC

	Trang
LỜI NÓI ĐẦU     ……………………………..	2
PHẦN MỞ ĐẦU    ……………………………	3
Tình huống        …………………………….	3
NỘI DUNG    …………………………………	3
I. Những khái niệm liên quan    ……………..	3
II. Giải quyết vấn đê    ……………………….	3
1. Thẩm quyền giải quyết    ………………..	3
2. Giải quyết tình huống    …………………	3
KẾT LUẬN    ………………………. ……….	6

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO    …….                     7

LỜI NÓI ĐẦU

Đất đai là một tài nguyên quý giá, là sản phẩm của quá trình phát triển tự nhiên của lịch sử Trái Đất. Đất đai là một tài nguyên đặc biệt, một thứ tài sản không do con người tạo ra. Đất là địa bàn xây dựng nên các công trình kinh tế, văn hoá, xã hội,… đất cũng là nơi con người sinh sống, lao động và sản xuất.

Nhà nước thống nhất quản lí đất đai, các tổ chức, cá nhântrực tiếp sử dụng đất. Tuy nhiên trong cuộc sống hang ngày xảy ra nhiều vấn đề phức tạp xung quanh vịệc tranh chấp đất đai giữa các chủ thể sử dụng đất như: việc thuê đất, giao đất, chuyển nhượng đất,…

Luật đất đai được ban hành năm 1987, sửa đổi, bổ sung năm 1993 rồi đến Luật đất đai năm 2003, sửa đổi, bổ sung các năm 2009, 2010 nhằm điều chỉnh những quan hệ xã hội phát sinh giữa con người với con người khi chiếm hữu, quản lí và sử dụng đấi được quy phạm luật đất đai điều chỉnh, và trong đó có vấn đề tranh chấp đất đai.

Với đề tài này, em đề cập tới một tình huống khá phổ biến về việc tranh chấp đất đai trong việc thu hồi đất của Nhà nước.

            

     PHẦN MỞ ĐẦU

Tình huống:

Hộ gia đình ông A năm 1989 được UBND huyện cấp đất ở, diện tích là 200m2 sát đường quốc lộ. Việc giao đất tại thực địa do UBND cấp xã thực hiện, nhưng không có giấy tờ thể hiện mốc giới cách mép đường là bao nhiêu. Hiện nay, đo tới sát mép đường vẫ là 200m2. Năm 2008, UBND huyện thu hồi 30m2 để mở rộng đường nhưng không bồi thường, không có quyết định thu hồi đất vì cho rằng phần đất bị thu hồi nằm trong hành lang an toàn giao thông.

Hộ gia đình ông A không đồng ý và không thực hiện yêu cầu trả đất cho hội đồng GPMB. UBND huyện đã tổ chức cưỡng chế ( không có quyết định cưỡng chế).

Đây là tình huống khá phổ biến, đã từng xảy ra ở nhiều nơi. Vì vậy, để giải quyết tình huống trên cần xem xét vụ việc ở mọi khía cạnh gắn với chi tiết vụ việc, những mốc thời gian để giải quýet vụ việc sao cho đúng và thoả đáng.

  NỘI DUNG

  I. Những khái niệm liên quan

    1. Thu hồi đất?

Thu hồi đất là việc Nhà nước ra quyết định hành chính để thu lạ quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất đã giao cho tổ chức, UBND xã, phường, thị trấn quản lí theo quy định của Luật dất đai.

   2. Bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất?

Bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước trả lại giá trị quyền sử dụng đất đối với diện tích đất bị thu hồi cho người bị thu hồi đất.

II. Giải quyết vấn đề

  1. Thẩm quyền giải quyết

Theo quy định của Luật đất đai năm 2003, được sửa đổi, bổ xung các năm 2009, 2010, khi xảy ra tranh chấp đất đai, đầu tiên thường được iải quyết bằng thủ tục hoà giải. Sau đó dung đến các thủ tục hành chính và thủ tục tố tụng.

Theo quy định tại Điều 36 Luật đất đai năm 2003, thì tranh chấp về quyền sử dụng đất mà đối tượng có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại các khoản 1, 2 và 5 Điêu 50 Luật đất đai năm 2003, tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Toà án nhân dân giải quyết.

        Vì vậy, Toà án nhân dân huyện có thẩm quyền giải quyết vụ việc này.

2. Giải quyết tình huông

      Tình tiết diễn ra:

Năm 1989, hộ gia đình ông A được UBND huyện cấp đất ở, diện tích là 200m2 sát đường quốc lộ.

Viêc giao đất do UBND xã thực hiện, nhưng không có giấy tờ thể hiện mốc giới cách mép đường quốc lộ.

Năm 2008, UBND huyện thu hồi 30m2 để mở rộng đường quốc lộ.

     Giải quyết tình huông:

Tình huống trên là việc tranh chấp về quyền và nghĩa vuj phát sinh trong quá trìng sử dụng đất. Cụ thể là tranh chấp về việc bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất để sử dungj đất vào mục đích, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng.

- Các hành vi hành chính của UBND huyện khi thực hiện nhiệm vụ thu hồi đất trái pháp luật:

Theo Luật đất đai năm 2003 quy định tai Điều 44. Thẩm quyền thu hồi đất

“… 2. UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh quyết định thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng mua nhà ở gắn liềm với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam.”

+ UBND huyện thu hồi đất vào mục đích, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng. Cụ thể trong vụ việc này là thu hồi 30m2 để mở rộng đường quốc lộ.

+ UBND thực hiên quyền và nhiệm vụ của mình đối với đât đai. Tuy nhiên UBND huyện thu hồi đất của hộ gia đình ông A nhưng không có quyết đinh thu hồi đất, không bồi thường diện tích đất đã thu.

+ UBND huyện có quyền cưỡng chế trong khi thực hiện nhiệm vụ thu hồi đất trái pháp luật, nhưng trong vụ việc này UBND huyện không có quyết định cưỡng chế.

- Hộ gia đình ông A không được bồi thường là sai, tại vì:

Theo Nghị định số 197/2004/NĐ-CP của Chính phủ ngày 03/12/2004 về bồi thường, hỗ trợ và tái định cự khi Nhà nước thu hồi đất.

“ Điều 8: Điều kiện để được bồi thường đất

Người bị Nhà nước thu hồi đất, có một trong những điều kiện sau đây thì được bòi thường:

1. Có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai;

2. Có quyết định giao đất của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về đất đai;

... 6. Hộ gia đình cá nhân đang sử dụng đất không có các loại giấy tờ quy định tại khoản 1, 2, 3 điều này, nhựng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 15 tháng 10 năm 1993, nay được UBND xã xác nhận là đất không có tranh chấp;…”

Trước ngày cơ quan Nhà nước có thẩm quyền công bố lộ giới thì phần diện tích nằm trong lộ giới được tính bồi thường trong trường hợp không vi phạm lộ giới. Các trường hợp mà đất ở này có trước ngày công bố lộ giới, thì đối với diện tích nằm ngoài lộ giới vẫn được tính hỗ trợ 50% mức bồi thường của trường hợp đất ở nằm ngoài lộ giới.

Vì vậy, hành vi hành chính không bồi thường của UBND huyện là sai. Và hộ gia đình ông A được bồi thương phần diện tích đất bị thu hồi.

- Việc cưỡng chế thu hồi đất của UBND huyện là sai, bởi vì:

Theo Nghị định số 84/2007/NĐ- CP của Chính phủ quy định:

“ Điều 60. Cưỡng chế thu hồi dất.

1. Việc cưỡng chế thu hồi đất theo quy định tại khoản 3 Điếu 39 của Luật đất đai chỉ được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau:

… d) Có quyết định cưỡng chế của UBND cấp có thẩm quyền theo quy định của pháp luật đã có hiệu lực thi hành;

đ) Người bị cưỡng chế đã nhan dược quyết định cưỡng chế…”

Trong vụ việc này UBND huyện không có quyết định thu hồi đất và quyết định cưỡng chế đối với hộ gia đình ông A.

Mặt khác, UBND huyện đã vi pham quy định về thu hồi đất. Cụ thể tại Điều 172 Nghị định số 181/2004/NĐ- CP của Chính phủ, quy đinh:

“ 1. Vi phạm quy định về thu hồi đất gồm các hành vi sau:

a) Không thông báo trước cho người bị thu hồi đất theo quy định tại Điều 39 Luật đất đai; không công khai phương án bồi thường…

… 2. Hình thức xử lí kỉ luật được quy đinh như sau:

a) Có hành vi quy định tai điểm a khoản 1 điều này do thiếu trách nhiệm thì bị khiển trách, tái phạm do thiếu trách nhiệm thì bị cảnh cáo, cố ý bị hạ bậc, tái phạm do cố ý thì bị hạ ngạch;…”

Trong vụ việc này, UBND huyện có những hành vi hành chính không đúng với quy định của pháp luât. Mặt khác, những người có thẩm quyền đã vi pham pháp luât, lạm dụng chức quyền vượt quá quyền và nghĩa vụ của mình.

- Ông A có quyền khiếu nại, khởi kiện UBND vè hành vi cưỡng chế, không bồi thường, tại vì:

Tại Điều 105 Luật đất đai năm 2003 quy định quyền chung của người sử dụng đất.

“ Người sử dụng đất có các quyền chung sau đây:

… 6. Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện về những hành vi vi phạm quyền sử dụng đất hợp pháp của mình và những hành khác vi phạm luật đất đai.”

Theo Luật tố tụng hành chính( Luật số 64/2010/QH12), tại Điều 264. Sửa đổi bổ sung một số điều của Luật đất đai

“…2. Điều 138 của Luật đất đai được sửa đổi, bổ sung như sau:

Điều 138. Khiếu nại, khởi kiện đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lí đất đai.

1. Người sử dụng đất có quyền khiếu nại quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính về quản lí đất đai;

2. Trình tự,thủ tục qiải quyết khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính về đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về khiếu nại. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu kiện quyết định hành chinh, hanh vi hành chính về đất đai thực hiện theo quy đinh của Luật tố tụng hành chính.”

Và theo Luật khiếu nại, tố cáo năm 1998, sửa đổi, bổ sung các năm 2004, 2005, tại Điều 1 quy định: “ Công dân, cơ quan, tổ chức có thẩm quyền khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính Nhà nước khi có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi đó trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình…”

Do đó, ông A làm đơn theo thủ tục quy định của pháp luật gửi đến cơ quan Nhà nước có thẩm quyền giải quyết, nhằm bồi thường phần diện tích đất nà Nhà nước đã thu hồi.

KẾT LUẬN

Như vậy, thông qua tình huống trên, ta thấy được rằng các quan hệ đất đai phát sinh trong quá trình sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư khi thực hiện các quyền và nghĩa vụ pháp lí của người sử dụng đất rất đa dạng và còn niều vấn đề tồn tại. Vì vậy, vấn đề đặt ra là phải có sự thống nhất giữa các văn bản điều chỉnh qụan hệ đất đai, phải có đường lối chng cho việc thi hành luật đất đai. Trên đây là một ví dụ cho thấy sự phức tạp trong việc tranh chấo đất đai trong  cuộc sống mà chúng ta cần nhìn nhận.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

-         Giáo trình Luật đất đai, ĐH Luât Hà Nội. Nxb Tư pháp, Hà Nội, 2005

-         Bộ Luật đất đai năm 2003, sửa đổi, bổ sung các năm 2009, 2010, Nxb Lao động, 2011.

-         Luật khiếu nại, tố cáo năm 1998, sửa đổi, bổ sung các năm 2004, 2005, Nxb Lao động,2008.

-         Luật tố tụng hành chính (Luật số 64/2010/QH12).

-         Nghị định số 181/2004/NĐ- CP của Chính phủ về thi hành Luật đất đai

-         Nghị định số 186/2004/NĐ- CP của Chính phủ

-         Nghị định số 197/2004/NĐ- CP của Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

-         Nghị định số 84/2007/NĐ- CP của Chính phủ, quy định bổ sung về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất